Ontvang iedere laatste week van de maand nieuws en tips over schrijven en een inspirerende schrijfopdracht in je mailbox:
LET OP: bevestig je aanmelding ook via de link in je mail. Niet ontvangen? Check je spambox, voeg ons adres toe aan de veilige afzenders!
– – – – – – – – – – – – – –
Uitschrijven?
Gebruik de directe link in de mail of stuur een bericht naar info@schrijvenindelft.nl
Met het schrijven van goede dialogen kun je veel bereiken. Personages in verhalen praten vaak heel wat af. Net als in de ‘echte’ wereld. En er zijn heel wat redenen te noemen om daar gebruik van te maken bij het schrijven van een verhaal.
Dialogen zorgen bijvoorbeeld voor vaart en levendigheid. Een situatie waarmee je een hele pagina zou vullen kan je soms gemakkelijk kwijt in een paar gesproken zinnen. Afwisseling tussen beschrijving en dialoog maakt een verhaal sowieso prettig leesbaar. Ook visueel, omdat ze ‘lucht’ in een tekst brengen.
In deze blogpost vertel ik je graag meer over het hoe en waarom van het schrijven van goede dialogen.
Zelf laten ontdekken
Met een dialoog kan je de lezers aan het werk zetten. Laat ze zelf maar ontdekken waar je personages zijn opgegroeid, welke opleiding ze hebben of wat voor werk ze doen; bij welke groepen in de samenleving ze horen, waar ze wel en niet van houden, welke karaktereigenschappen ze hebben en nog veel meer. Gewoon, door de manier waarop de mensen in je verhaal iets zeggen. Met hun woordkeus, de onderwerpen waarover ze in gesprek zijn en de ideeën die ze er over hebben laten ze iets van zichzelf zien.
Wat- én hoe
Bij een goede dialoog gaat het trouwens niet alleen om wát er gezegd wordt, maar ook om de manier waarop. Een dakdekker die commentaar geeft op iemand die een pot appelmoes laat vallen doet dat anders dan de manager van de supermarkt.
Maar daarmee dan ben je er nog niet. Want er zijn een heleboel verschillende dakdekkers en supermarktmanagers; enthousiast, verlegen, trots, beleefd of met een kort lontje.
Ze hebben allemaal hun eigen manier van praten. Welke woorden gebruiken ze, wat is de toon waarop ze praten, hoe is het tempo? Het hangt allemaal nauw samen.
Ken ik U?
Een goede vraag die je jezelf bij het schrijven van dialogen kunt stellen is:
klopt de manier van praten met de aard van mijn personage?
Als jij goed op een rijtje hebt wie jouw personages zijn en waar ze vandaan komen, hoe ze in elkaar steken en welke relatie ze hebben, dan voel je intuïtief aan wat ze zullen zeggen en hoe ze dat doen. Ken je ze eigenlijk niet goed genoeg? Dan is het zinvol om daar eerst werk van te maken. Anders is de kans groot dat je dialogen vlak en oninteressant zullen zijn.
Het schrijven van goede dialogen is zowel kunde als kunst
Wat zeggen ze
Ken je je personages wel, maar lukt het niet om hun gesprekken natuurlijk te laten klinken ? Luister dan maar eens naar gesprekken die mensen in je omgeving met elkaar voeren.
Je zult merken hoe weinig er in volzinnen wordt gesproken. Hoe vaak mensen een zin halverwege afbreken, iets herhalen, aarzelen, opnieuw beginnen. Door elkaar heen praten. Geen antwoord geven op wat er wordt gevraagd. Iets van een ander gedaan willen krijgen zonder dat rechtstreeks te vragen. Luister en doe er je voordeel mee!
Spreektaal, schrijftaal, dialoog
Aan dat soort kronkels in spreektaal zijn we gewend. Dat is ook de reden waarom gesprekken in sommige tv-series nogal onnatuurlijk overkomen. Alsof ze op de schrijftafel zijn voorgekauwd. Die acteurs praten eigenlijk in schrijftaal.
Een goede dialoog hangt daar ergens tussenin. Om dat als schrijver in de vingers te krijgen vergt voor de meesten wel oefening. Niet voor niets zegt Stephen King: ‘het schrijven van goede dialogen is zowel kunde als kunst.’
Leren door doen: 3 tips
Schrijven van dialogen leer je vooral door het te doen, maar er zijn ook andere manieren om er grip op te krijgen. De volgende drie tips helpen daarbij:
- Lees, lees, lees. Kijk hoe andere schrijvers het aanpakken. Sommige zal je geweldig vinden, andere vreselijk. Van beide steek je iets op.
- Speel luistervink. Ga ergens zitten waar je een paar anderen – die jij niet kent! – met elkaar kunt horen praten. Volg het gesprek een tijdje op afstand. Ga dan ergens anders zitten en noteer wat je hebt onthouden. Hoe vaak hoorde je , eh, of hmmm? Werd er gelachen? Hoe was de toon? Was er eenheid, of verdeeldheid? Was de een langer aan het woord dan de ander? Wat viel je op aan de stemmen: waren ze hoog, donker, schel, mompelend? Had je een idee over hun achtergrond?
Bevraag je personages. Ben je bezig met een verhaal, ga dan eens in gesprek met je personages. Vraag ze het hemd van het lijf. Vraag waar ze precies vandaan komen, of ze het daar fijn vonden, wat hun lievelingseten is, of ze graag kriebeltruien aan hebben of niet. Verzin maar! En als je toch een schrijfoefening wilt doen: vraag dan aan welke stopwoordjes ze een hekel hebben. Schrijf een dialoog, los van het verhaal waarmee je bezig bent, gewoon over iets alledaags, waarin ze die stopwoorden gebruiken. Of vul een bestaand stuk dialoog aan en laat ‘de ander’ dat stopwoord dan een aantal keer gebruiken en kijk wat er dan gebeurt.
Schrijven in Delft deelt tips en informatie over schrijven.
Marja van Rossum is docent creatief schrijven en schrijfcoach bij Schrijven in Delft.
Wil je graag betere dialogen schrijven, er mee experimenteren en feedback ontvangen op je dialoogteksten? Marja organiseert regelmatig schrijfmiddagen rond dit thema. Meld je bij mij aan voor de lijst, dan krijg je bericht wanneer en waar de volgende is.
foto: Margriet Westervaarder
Ontvang iedere laatste week van de maand nieuws en tips over schrijven en een inspirerende schrijfopdracht in je mailbox:
LET OP: bevestig je aanmelding ook via de link in je mail. Niet ontvangen? Check je spambox, voeg ons adres toe aan de veilige afzenders!
– – – – – – – – – – – – – –
Uitschrijven?
Gebruik de directe link in de mail of stuur een bericht naar info@schrijvenindelft.nl